AFRIKALOG #100 Broden en vissen

Het volk mort zodra het geen brood meer kan betalen. Voorts gaat het de straat op wanneer er nog wel brood is, maar dat niet eerlijk wordt gedeeld. In 1917 was er in Amsterdam geen aardappel meer te krijgen. Wel lag in de haven een schip vol aardappelen bestemd voor het leger. Arbeidersvrouwen uit de Czaar Peterbuurt plunderden het schip en begonnen het aardappeloproer waarbij een week later negen Amsterdammers werden doodgeschoten.

 Wat begin 2011 begon als voedselrellen in het Midden-Oosten werd een revolte tegen de zich volvretende elite. En net als in 2008, toen een protest tegen hoge voedselprijzen zich als een vuur verspreidde door Indonesië, Mozambique en Senegal tot aan Haïti, kan de opstand ook nu andere delen van de wereld aansteken. In Uganda drukt president Museveni voedselrellen met harde hand de kop in.

Voedselschaarste is niet nieuw, maar was heel lang tijdelijk. Op veel of weinig regen volgde een slechte oogst. Al kreeg lang niet iedereen genoeg te eten, de afgelopen decennia had de wereld een overschot aan voedsel. Nieuw aan de tekorten nu is dat ze blijven. Teruggebracht tot de bare basics: de vraag stijgt want de wereldbevolking groeit. Door gronduitputting en klimaatverandering vermindert het aanbod – met elke graad Celcius meer daalt de graanopbrengst met 10 procent. De hoge olieprijs maakt het aantrekkelijk om graan te verwerken tot biobrandstof.

Ons wacht een strijd om voedsel en water. Of beter: die is begonnen. De jacht op vruchtbare grond leidt tot landjepik in juist die landen waar je ondervoede kinderen vindt: in Ethiopië, Sudan en ook Uganda. Om die rendabele gronden te vinden, gebruiken grote investeerders, hoe cynisch, modellen die door de Wereldbank en de VN zijn ontwikkeld om voedselzekerheid te verbeteren. Om de gronden te bemachtigen, worden soms mensen beschuldigd van hekserij en van hun land verdreven. Volgens Foreign Policy drijven Wallstreet-investeerders de graanprijs doelbewust omhoog.
Het is zoals Al Gore ons voorhoudt in zijn iPad-boek Our Choice: wij kiezen de wereld waarin we leven. De schuilplekken raken op. Wij lijken te wachten op de jonge man die komt om broden en vissen te vermenigvuldigen.

**

Broden en vissen verscheen in Internationale Samenwerking van juni 2011

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *